ارتودنسی متحرک، درمانی انعطاف پذیر و مدرن

ارتودنسی متحرک یکی از روش های مدرن و کم دردسر برای مرتب کردن دندان هاست که به بیمار اجازه می دهد دستگاه را هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن خارج کند. این روش به دلیل راحتی، بهداشت آسان و ظاهر نامرئی، به ویژه در بزرگسالان و نوجوانان محبوبیت زیادی پیدا کرده و برای اصلاح ناهنجاری های خفیف تا متوسط دندانی بسیار مناسب است.

عنوان	توضیحات
ارتودنسی متحرک چیست؟	دستگاه قابل جابجایی بدون اتصال دائم به دندان
مناسب برای چه افرادی است؟	نامرتبی خفیف تا متوسط کودکان، نوجوانان، بزرگسالان
در کودکان و نوجوانان	اصلاح دندان و رشد فک پیشگیری از ناهنجاری‌ها
آیا جوابگو در سنین بالا هم هست؟	مناسب مشکلات خفیف تا متوسط زمان درمان طولانی‌تر
انواع وسایل ارتودنسی متحرک	الاینر شفاف نگهدارنده وسایل فانکشنال
انواع ارتودنسی نامرئی	الاینر شفاف لینگوال پلاک شفاف نگهدارنده
جدیدترین روش‌ها در ایران	الاینر دیجیتال اسکن سه بعدی و دقیق
عملکرد ارتودنسی متحرک نامرئی	استفاده دوره ای از الاینرها حرکت تدریجی دندان ها
مزایا، معایب	راحت و قابل جابجایی بهداشت آسان نیاز به همکاری محدود برای مشکلات شدید
درد ارتودنسی متحرک	درد خفیف و گذرا فشار اولیه طبیعی
نحوه استفاده صحیح	۱۸-۲۲ ساعت در روز خارج کردن هنگام غذا تمیز کردن روزانه
مدت زمان ارتودنسی متحرک	۶-۱۸ ماه بستگی به مشکل و همکاری دارد
روش های تمیز کردن	شستشو با آب برس نرم و شوینده ملایم نگهداری در کاور
هزینه ارتودنسی متحرک	بسته به نوع مشکل و مدت درمان
آیا دستگاه های برای شما مناسب هستند؟	بستگی به نوع مشکل و تعهد بیمار مشکلات شدید نیاز به ارتودنسی ثابت

ارتودنسی متحرک چیست؟

قبل از اینکه به موضوع جذاب وسایل ارتودنسی بپردازیم، ابتدا بیایید بفهمیم که ارتودنسی واقعا چیست:

دستگاه های ارتودنسی دستگاه هایی هستند که برای اصلاح نامرتبی دندان ها و فک ها استفاده می شوند و به بیماران کمک می کنند تا یک بایت (وضعیت قرارگیری فک بالا و پایین روی هم) هماهنگ و کاربردی داشته باشند. منظور از ارتودنسی متحرک نیز در واقع  استفاده از وسایلی است که قابلیت جابجا شدن دارند و بیماران می توانند آن ها را به راحتی از دهان خارج کرده و مجددا در دهان قرار دهند.

در واقع، فرق ارتودنسی ثابت و متحرک در نحوه استفاده و میزان انعطاف‌پذیری آن‌ها نهفته است. در ارتودنسی ثابت، دستگاه به‌طور دائم توسط متخصص بر روی دندان‌ها نصب می شود و امکان جابه‌جایی ندارد. اما در ارتودنسی متحرک، بیمار قادر است در مواقع ضروری دستگاه را از دهان خارج کرده و مجدد آن را در جای خود قرار دهد، بدون نیاز به مداخله مستقیم ارتودنتیست.

مهم ترین ویژگی ارتودنسی متحرک

همانطور که اشاره شد ویژگی منحصر به فرد ارتودنسی متحرک به معنای واقعی کلمه قابلیت جابجایی آن ها توسط بیماران است. برخلاف وسایل ارتودنسی ثابت سنتی که در طول دوره درمان به‌طور دائم روی دندان ها چسبانده می شوند، ارتودنسی متحرک افراد را آزاد می گذارند تا برای فعالیت های مختلف مانند غذا خوردن، مسواک زدن و موقعیت های خاص وسایل را به راحتی بردارند. این انعطاف پذیری آنها را به گزینه ای جذاب برای افرادی که به دنبال درمان ارتودنسی بدون محدودیت هستند تبدیل می کند.

کاربردهای ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک عمدتا برای اصلاح جابجایی های خفیف دندان ها استفاده می شود. این نوع درمان به ویژه برای کودکان و نوجوانانی که هنوز فک آن ها در حال رشد است، مفید است. از آن برای مرتب کردن دندان های جلو، کمک به رشد صحیح فک، ترک عادات نادرستی مانند مکیدن انگشت، و همچنین نگهداری دندان ها پس از درمان ارتودنسی ثابت استفاده می شود. به طور کلی، این روش برای مشکلات جزئی و کم دردسر مناسب است.

ارتودنسی متحرک برای چه افرادی مناسب است؟

ارتودنسی متحرک برای افرادی با نامرتبی خفیف تا متوسط دندان ها مناسب است، به‌ویژه کودکان و نوجوانان در سن رشد. همچنین گزینه خوبی برای کسانی است که به زیبایی، راحتی و بهداشت دهان اهمیت می دهند و می توانند دستگاه را ۱۸ تا ۲۲ ساعت در روز به‌طور منظم استفاده کنند.
در ناهنجاری های شدید دندانی و فکی معمولا ارتودنسی ثابت انتخاب بهتری است.

ارتودنسی متحرک در کودکان و نوجوانان

ارتودنسی متحرک در کودکان و نوجوانان به دلیل انعطاف پذیری استخوان فک و رشد دندان ها، نتایج بسیار موثری دارد. این روش نه تنها برای اصلاح ناهنجاری های ساده و متوسط دندانی کاربرد دارد، بلکه به عنوان یک ابزار پیشگیرانه نیز عمل می کند. با استفاده از دستگاه های متحرک مانند عادت‌شکن ها یا پالاتال اکسپندرها، می توان از بروز مشکلات جدی فکی و دندانی در آینده جلوگیری کرد و رشد فک را به مسیر طبیعی هدایت کرد.

استفاده منظم و به موقع از این وسایل در سنین رشد، باعث می شود درمان کوتاه تر و نتایج پایدارتر باشد و از بروز ناهنجاری های پیچیده در بزرگسالی پیشگیری کند.

آیا ارتودنسی متحرک در سنین بالا هم جواب می دهد؟

بله، ارتودنسی متحرک در سنین بالا هم جواب می دهد؛ اما معمولا مدت درمان طولانی تر است و فقط برای مشکلات خفیف تا متوسط دندانی مناسب می باشد. موفقیت درمان در بزرگسالان به میزان همکاری بیمار و استفاده منظم از دستگاه بستگی زیادی دارد. برای ناهنجاری های شدید، معمولا ارتودنسی ثابت موثرتر است.

با انواع وسایل ارتودنسی متحرک آشنا شوید

1. الاینرهای شفاف

الاینرهای شفاف در واقع همان قالب های پلاستیکی هستند که این روزها با نام ارتودنسی نامرئی شناخته می شوند. آن ها جدیدترین وسایل مرتب سازی دندان ها به شمار می روند.

ارتودنسی متحرک نامرئی، که به عنوان الاینرهای شفاف شناخته می شود، به دلیل ظاهر نامحسوس و سهولت در استفاده در سال های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این قالب های شفاف، که به‌طور اختصاصی برای هر فرد ساخته می شوند، دندان ها را به تدریج به موقعیت صحیح خود هدایت می کنند.

مکانیزم اثر الانیرهای شفاف به این شکل است که لابراتوار یک سری کامل از الاینرها را به صورت اختصاصی برای هر بیمار ایجاد می کند. مثلا ممکن است 10 جفت الاینر برای شخص ساخته شود.

بیمار هر دو هفته یک بار، یک جفت از الاینرها را استفاده می کند. بعد از اینکه الاینرهای استفاده شده تاثیر خود را گذاشتند و دندان ها مقداری مرتب شدند دیگر کابردی ندارند و باید جفت بعدی استفاده شود. اینکار باید آنقدر ادامه یابد تا دندان ها مرتب شوند.

2. نگهدارنده های متحرک

پس از اتمام هر نوع درمان ارتودنسی، برای جلوگیری از بازگشت دندان ها به موقعیت قبلی، استفاده از نگهدارنده متحرک ارتودنسی ضروری است. این وسیله مشابه الاینر به نظر می رسد، اما برخلاف آن تنها یک نسخه از آن ساخته می شود و هدف آن حفظ موقعیت فعلی دندان هاست، نه جابجایی آن ها.

نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی طوری طراحی شده که بتواند به خوبی موقعیت جدید دندان ها رو حفظ کند و جلوی برگشت نتایج به دست‌آمده رو بگیرد. این نگهدارنده ها معمولا از مواد محکم و باکیفیت ساخته می‌شوند و بیمار می تواند به راحتی خودش آن ها رو دربیاورد و دوباره استفاده کند.

3. وسایل فانکشنال

یک دسته دیگر از وسایل ارتودنسی متحرک  دستگاه های کاربردی یا فانکشنال هستند که به طور خاص برای رفع مشکلات تراز فک ها، مانند اوربایت یا آندربایت طراحی شده اند. این وسایل با هدایت رشد و تکامل فک ها کار می کنند و به دستیابی به یک بایت (وضعیت قرار گیری فک ها با هم) هماهنگ کمک می کنند. وسایل کاربردی معمولا به صورت تمام وقت استفاده می شوند و ممکن است ترکیبی از اجزای ثابت و قابل جابجایی داشته باشند.

انواع ارتودنسی نامرئی

ارتودنسی نامرئی شامل الاینرهای شفاف متحرک، ارتودنسی لینگوال (پشت دندانی) و پلاک های شفاف نگهدارنده است که بسته به نوع ناهنجاری انتخاب می شوند.

جدیدترین روش های ارتودنسی نامرئی در ایران

در ایران بیشتر از الاینرهای شفاف دیجیتال استفاده می شود که با اسکن سه بعدی طراحی شده و درمانی دقیق تر و راحت تر ارائه می دهند.

ارتودنسی متحرک نامرئی چگونه کار می کند؟

در این روش، بیمار هر چند هفته یکبار الاینر جدید استفاده می کند تا دندان ها به تدریج و با فشار ملایم به موقعیت درست هدایت شوند.

مزایا، معایب و محدودیت های ارتودنسی متحرک

مزایای ارتودنسی متحرک

راحتی و انعطاف پذیری

یکی از مهمترین مزایای دستگاه های ارتودنسی متحرک آزادی و انعطاف پذیری آنهاست. برخلاف بریس های سنتی، که نیاز به تنظیمات و محدودیت هایی در انتخاب غذا دارند، وسایل قابل جابجایی را می توان در طول وعده های غذایی بیرون آورد و به شما این امکان را می دهند که بدون محدودیت از غذاهای مورد علاقه خود لذت ببرید.

علاوه بر این، می توانید وسایل متحرک خود را راحتی برای رویدادهای مهم زندگی یا فعالیت هایی که ترجیح می دهید به طور موقت آنها را استفاده نکنید بردارید(مثلا در عروسی، مهمانی ها و …)

افزایش بهداشت دهان و دندان

رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی ضروری است. با وسایل متحرک، بهداشت دهان بسیار قابل کنترل تر می شود.

برخلاف بریس‌های ثابت که می‌توانند ذرات غذا را به دام بیندازند و مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به چالش بکشند، وسایل ارتودنسی متحرک را می توان بیرون آورد و امکان تمیز کردن کامل دستگاه و دندان ها را فراهم می کند. این امر خطر پوسیدگی و مشکلات لثه را کاهش می دهد و سلامت کلی دهان را بهبود می بخشد.

بهبود راحتی و گفتار

استفاده از وسایل ارتودنسی متحرک در مقایسه با ارتودنسی سنتی معمولا راحت تر است. عدم وجود براکت و سیم احتمال ناراحتی و تحریک را از بین می برد. علاوه بر این، آنها می توانند وضوح گفتار را بهبود بخشند زیرا هیچ مانعی بر حرکت زبان به وجود نمی آورند. این مساله وسایل متحرک را برای افرادی که به شدت به گفتار واضح متکی هستند (مانند سخنرانان عمومی یا مجریان،) به  انتخابی ارجح تبدیل می کند.

زیبای ومدرن بودن

برای افرادی که به دنبال درمان ارتودنسی ملایم تر و کم دردسرتر هستند، دستگاه های متحرک گزینه ای مناسب برای اصلاح دندان ها بدون جلب توجه اضافی به شمار می آیند. به ویژه ارتودنسی شفاف متحرک، مانند الاینرهای شفاف، در حین استفاده عملا نامرئی هستند و این امکان را فراهم می آورند که دندان ها را بدون اینکه کسی متوجه شود، مرتب کرد. این ویژگی می تواند برای بزرگسالان یا افرادی که در محیط های حرفه ای فعالیت دارند و تمایل به حفظ ظاهری طبیعی و زیبا دارند، بسیار جذاب و کاربردی باشد.

معایب ارتودنسی متحرک

با اینکه ارتودنسی متحرک راحت است، اما برخی چالش ها نیز به همراه دارد. درمان با این دستگاه معمولا طولانی تر است و نیازمند استفاده منظم و دقیق توسط بیمار می باشد. همکاری فعال بیمار در این فرایند بسیار مهم است. همچنین، ممکن است عوارض ارتودنسی متحرک مانند درد یا خشکی دهان در طی درمان مشاهده شود. از آنجایی که دستگاه های متحرک قابل جابجایی هستند، ممکن است به طور کامل در جای خود ثابت نشوند و گاهی نیاز به تعویض داشته باشند که این موضوع می تواند منجر به افزایش هزینه ها گردد.

اثربخشی و محدودیت های ارتودنسی متحرک

موفقیت درمان با این ارتودنسی به شدت وابسته به نوع مشکل دندانی و میزان رعایت دستورالعمل های استفاده از دستگاه توسط بیمار است. در بسیاری از موارد، به ویژه در مشکلات خفیف تا متوسط، بیمار می تواند با استفاده از ارتودنسی متحرک نتایج مطلوبی به دست آورد و درمان موثر واقع شود. با این حال، در مواردی که مشکلات فکی شدید یا بی نظمی های دندانی قابل توجه وجود داشته باشد، ممکن است این نوع درمان نتایج کامل ندهد و نیاز به ارتودنسی ثابت احساس شود.

ارتودنسی متحرک درد دارد؟

معمولا ارتودنسی متحرک درد زیادی ندارد. ممکن است در روزهای اول هنگام گذاشتن پلاک یا الاینر کمی فشار یا ناراحتی جزئی احساس کنید، اما این حس معمولا خفیف و گذراست و به مرور با عادت کردن دندان ها و فک کاهش می یابد.

عوارض احتمالی ارتودنسی متحرک

• درد و فشار اولیه روی دندان ها
• تغییر موقت گفتار
• خشکی دهان یا افزایش بزاق
• تحریک خفیف لثه یا گونه
• گم شدن یا شکستن دستگاه به دلیل متحرک بودن
• طولانی شدن درمان در صورت استفاده نامنظم
• تجمع پلاک و بوی بد دهان در صورت تمیز نکردن دستگاه

نحوه استفاده صحیح از ارتودنسی متحرک

برای دستیابی به بهترین نتیجه از درمان با ارتودنسی متحرک، ضروری است که دستگاه به مدت ۱۸ تا ۲۲ ساعت در روز استفاده شود. در زمان غذا خوردن باید دستگاه از دهان خارج گردد و پس از آن، هر روز باید به‌طور کامل تمیز شده و در جعبه مخصوص خود قرار گیرد. همچنین، انجام چکاپ های منظم توسط متخصص ارتودنسی برای نظارت بر روند درمان بسیار اهمیت دارد.

این درمان چقدر طول می کشد؟

مدت زمان ارتودنسی متحرک معمولا بین ۶ ماه تا ۱۸ ماه است، اما این مدت زمان به شدت مشکل دندان ها و میزان همکاری بیمار بستگی دارد. در صورتی که دستگاه به‌طور مرتب و صحیح استفاده شود، درمان سریع تر پیش می رود. در غیر این صورت، اگر از آن به طور نامنظم استفاده شود، درمان ممکن است طولانی تر شده و نتیجه به‌دست آمده ضعیف تر باشد.

روش های تمیز کردن ارتودنسی متحرک

برای حفظ بهداشت و طول عمر دستگاه متحرک:

• قبل از تمیز کردن، دستگاه را با آب بشویید.
• روزانه با برس نرم و صابون یا شوینده ملایم تمیز کنید.
• از خمیردندان استفاده نکنید، چون سطح دستگاه را خراش می دهد.
• برای ضدعفونی، می توان از قرص های پاک کننده مخصوص پلاک استفاده کرد و طبق دستورالعمل در آب حل نمود.
• دستگاه را در کاور مخصوص هنگام عدم استفاده نگهداری کنید.

هزینه ارتودنسی متحرک چیست؟

هزینه درمان با دستگاه های متحرک بسته به عواملی مانند پیچیدگی مشکل، مدت زمان درمان و هزینه های متخصص متفاوت است. به همین دلیل، بسیار مهم است که بیمار در جلسه مشاوره خود با متخصص، در مورد قیمت ارتودنسی متحرک صحبت کند و درباره گزینه های پرداخت مذاکره نماید. همچنین، برای اطلاع از هزینه تقریبی درمان با این دستگاه ها، می توان به صفحه هزینه ارتودنسی دندان مراجعه کرد.

آیا دستگاه های ارتودنسی متحرک برای شما مناسب هستند؟

اینکه آیا وسایل متحرک برای شما مناسب هستند یا خیر به عوامل مختلفی بستگی دارد. مثلا نوع و پیچیدگی مشکل دندان هایتان و تعهد شما به استفاده از آنها طبق دستورالعمل یکی از این عوامل است.

به هر حال با اینکه دستگاه های متحرک می توانند طیف گسترده ای از نگرانی های ارتودنسی، از جمله ناهماهنگی های خفیف تا متوسط و مشکلات بایت را برطرف کنند، اما در موارد شدید ممکن است نیاز به استفاده از ارتودنسی ثابت یا سایر مداخلات ارتودنسی دیگر داشته باشید.

بنابراین بسیار مهم است که با یک متخصص ارتودنسی در این خصوص مشورت کنید تا مشخص شود که آیا دستگاه های متحرک برای برطرف کردن نیازهای خاص شما انتخاب مناسبی هستند یا خیر. نظر نهایی بر عهده متخصص ارتودنسی شما خواهد بود.

جمع‌بندی

ارتودنسی متحرک روشی کم دردسر و قابل جابه جایی برای اصلاح دندان های خفیف تا متوسط است و موفقیت آن به استفاده منظم بیمار بستگی دارد.

سوالات متداول